Các biến chứng nguy hiểm và cách phòng ngừa bệnh đái tháo đường

Bệnh đái tháo đường (tiểu đường) có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Để sống hòa bình với bệnh, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh không tự ý thay đổi hay ngưng thuốc, duy trì chế độ ăn uống hợp lý. 

Những biến chứng bệnh đái tháo đường nguy hiểm

Biến chứng đái tháo đương thường phát triển do việc duy trì lượng đường huyết cao trong thời gian dài, gây tổn thương cho cả mạch máu nhỏ và lớn. Tình trạng này ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan như thần kinh, mắt, thận và tim. 

Biến chứng đái tháo đường có thể chia thành hai nhóm chính: biến chứng liên quan đến mạch máu nhỏ và biến chứng liên quan đến mạch máu lớn. Các biến chứng liên quan đến mạch máu nhỏ bao gồm:

Võng mạc đái tháo đường

Người bị bệnh đái tháo đường dễ dẫn đến tổn thương mạch máu nhỏ trong võng mạc, gây tăng sinh mạch máu (bệnh võng mạc tăng sinh) và phù hoàng điểm. Các triệu chứng thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh trở nặng, thị lực suy giảm và dẫn đến các tình trạng xấu ở mắt. Một số vấn đề ở mắt như: nhìn mờ, bong thuỷ tinh thể, bong võng mạc, mất thị lực… Để ngăn ngừa bệnh võng mạc đái tháo đường, người bệnh cần tiến hành kiểm tra bệnh đái tháo đường và bệnh võng mạc đều đặn mỗi năm. Nếu không được phát hiện sớm sẽ làm giảm phần trăm điều trị khỏi và có thể gây mù loà. 

Mạch máu bị rò rỉ (tổn thương do đái tháo đường)

Thận đái tháo đường

Bệnh đái tháo đường là nguyên nhân chính dẫn đến suy thận mạn ở người bệnh. Tình trạng bệnh thận xuất hiện khi đáy cầu thận tăng lên, làm tăng sinh gian mạch và xơ cứng thận. Các biến đổi này gây áp lực lên cầu thận và làm giảm khả năng lọc của cầu thận.  Bệnh thường đi kèm với tăng huyết áp, thúc đẩy nhanh quá trình phát triển của tình trạng bệnh. Tuy nhiên, triệu chứng thường không hiển thị cho đến khi bước vào giai đoạn suy thận mạn hoặc hội chứng suy thận.

Xuất hiện các chấm xuất huyết trên bề mặt thận

Thần kinh đái tháo đường

Thần kinh đái tháo đường là do bệnh vi mạch gây ra sự thiếu máu thần kinh. Nó chịu ảnh hưởng trực tiếp của đường huyết lên các tế bào thần kinh và sự biến đổi trong trao đổi chất nội bào, dẫn đến sự giảm chức năng của thần kinh. 

Thần kinh đái tháo đường có các dạng, gồm:

– Thần kinh ngoại biên: Đây là biến chứng thường thấy ở bệnh nhân tiểu đường. Nó tác động chủ yếu lên dây thần kinh ở chân và bàn chân, đôi khi cũng ảnh hưởng đến tay và cẳng tay. Khoảng 1/3 đến 1/2 số bệnh nhân đái tháo đường gặp vấn đề về thần kinh ngoại biên. Các triệu chứng bệnh bao gồm: tê, ngứa và mất cảm giác ở bàn chân.

– Thần kinh tự chủ: Tác động đến thần kinh tự chủ của hệ tiêu hóa, tim mạch, tiết, niệu sinh dục, mắt, tuyến mồ hôi… gây mất khả năng cảm nhận dấu hiệu hạ đường huyết.

– Đơn dây thần kinh: Tổn thương dây thần kinh đơn lẻ thường xảy ra ở tay, đầu, thân hoặc chân. Những tổn thương và chèn ép lên dây thần kinh gây ra các hội chứng nguy hiểm. Một số hội chứng thường gặp, bao gồm: ống cổ tay, dẫn đến đau, tê và co cơ bàn tay.

– Đám rối – thần kinh: Những tổn thương dây thần kinh sẽ gây ra tình trạng teo cơ. Người bị bệnh đám rối – thần kinh thường có các triệu chứng đau một bên đùi, suy cân và suy yếu vận động.

Các dây thần kinh bị tổn thương

Mạch máu lớn liên quan đến xơ vữa động mạch các mạch lớn

Có khả năng dẫn đến:

– Trong hệ thống mạch máu của não, có thể gây ra các trường hợp xung đột làm xuất huyết não, tình trạng suy nhược và đôi khi thậm chí là cơn thiếu máu não thoáng qua. Người bệnh không kiểm soát được lượng đường, phải đối mặt với nguy cơ cao bị đột quỵ não. Ngoài ra, các nguy cơ sa sút trí tuệ liên quan với đột quỵ, tái phát và tử vong do đột quỵ ở người đái tháo đường cũng gia tăng. 

– Các mạch máu của tim, có thể gây ra tình trạng thiếu máu cục bộ cho cơ tim. Từ đó, nó gây ra các cơn đau thắt lưng và nguy cơ vỡ máu cơ tim. Với trường hợp người bệnh đái tháo đường bị nhồi máu cơ tim thường không đau và không triệu chứng. Khi tiến hành chụp mạch vành của người bệnh đái tháo đường để kiểm tra, sẽ thấy được các tổn thương và các nhánh của của nó rõ hơn. 

– Mạch máu ngoại vi gây tắc nghẽn mạch chi và hoại tử chi, nhất là ở người bệnh hút thuốc. Hoải tử chi thường xuất hiện ở ngón chân, khi ngón chân trở nên thâm đen. Nếu không được điều trị đúng lúc, có thể dẫn đến mất ngón chân.

– Hơn nữa, tình trạng xơ vữa động mạch cũng có thể đóng góp một phần vào sự rối loạn và hình thành khoảng trống ở chân. Ngoài những biểu hiện phổ biến, còn có nhiều biến chứng nguy hiểm khác. 

Mạch máu hẹp hơn do các mảng xơ vữa động mạch

Các biến chứng khác

– Nhiễm toan ceton làm Phiền đường: Tăng đường huyết kéo dài gây tăng Ceton máu và có các biểu hiện như: khó chịu, buồn nôn, đau bụng, thậm chí chí tử vong do áp lực thẩm thấu niệu tăng cao do đường huyết cao.

– Bàn chân đái tháo đường: Nhiễm trùng, hoại tử chân gây suy giảm mạch máu, thần kinh, miễn dịch. 

– Nhãn khoa không liên quan đến võng mạc tiểu đường: Đục thuỷ tinh thể, tăng nhãn áp, thần kinh thị giác, tổn thương giác mạc.

– Bệnh gan mật: Gan nhiễm mỡ không phải rượu, sỏi mật, xơ gan.

– Bệnh da liễu: Nhiễm trùng nấm da, ghẻ bàn chân, u hạt hoại tử, bạch biến, u hạt tiêu…

– Trầm cảm và suy giảm trí tuệ.

Các cách phòng ngừa hoặc làm chậm sự phát triển các biến chứng bệnh đái tháo đường

Với các nguyên nhân trên, kiểm soát đường huyết quan trọng đối với người tiểu đường. Để kiểm soát tốt, bạn có thể:

– Hiểu rõ về tiểu đường và chăm sóc bệnh tật qua khám bệnh y tế và nguồn thông tin đáng tin cậy.

– Duy trì ăn uống và vận động khỏe mạnh hàng ngày.

– Tái khám thường xuyên, theo dõi đường huyết, dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Kiểm tra mắt, thận, thần kinh, tim, bàn chân khi cần thiết.

– Tránh hút thuốc lá để giảm biến chứng nguy hiểm.

– Chế độ chất béo động vật, thực vật mặn, rượu bia để tránh các vấn đề về tim mạch và đột quỵ.

– Bảo vệ chân bằng cách giữ gìn vệ sinh, dưỡng ẩm, mang tất chân thoải mái, giày mềm, không đi chân đất. Thường xuyên cắt móng chân và mài dũa nhẵn, tránh làm trầy xước da gây ra các vết thương dù to, dù nhỏ. 

– Thư giãn, ngủ ngon, tinh thần lạc quan, tạo sự thoải mái. 

Biển tiểu đường thường gây tăng đường huyết không kiểm soát, do đó, người bệnh cần trang bị các kiến thức về bệnh và chú trọng vào chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày, kết hợp với tuân thủ liệu trình của bác sĩ. Hy vọng những thông tin chia sẻ trong bài viết trên đây sẽ hữu ích với người bệnh. 

Đọc thêm:

– Bệnh đái tháo đường có nguy hiểm không?